(513) Tajemna historia

Tytuł: Tajemna historia

Autor: Donna Tartt

Wydawnictwo Znak Literanova

Stron 608

"Czasami, kiedy dochodzi do wypadku i rzeczywistość staje się zbyt nagła i dziwna, by ja ogarnąć umysłem, wkrada się poczucie surrealizmu. Akcja zwalnia do onirycznego tempa, klatka po klatce; ruch ręki, wypowiedziane zdanie wypełniają całą wieczność. Małe rzeczy - świerszcz na łodydze, żyłki na liściu - potężnieją, wydobyte z tła nabierają rażącej wręcz ostrości."

Donna Tartt, "Tajemna historia"

O twórczości Donny Tartt ostatnio znowu zrobiło się bardzo głośno. Autorka genialnego "Szczygła" zabłysła już jednak w latach 90 – tych jako autorka nie mniej genialnej "Tajemnej historii". I jak tu się dziwić, że Donna Tartt została wpisana na listę 100 najbardziej wpływowych osób na świecie? "Tajemna historia" to powieść niepokojąca i porywająca od pierwszej strony, której atmosfera gęstnieje z każdą kolejną stroną coraz bardziej. Zaczyna się niewinnie, ale wraz z upływem czasu "Tajemna historia" staje się coraz mroczniejsza. Ukazując moralny upadek człowieka Donna Tartt stawia pytanie o moralność człowieka, błędy młodości, karę i odkupienie. W tej intelektualnej literackiej uczcie Donna Tartt hipnotyzuje... po prostu. Nic więc dziwnego, że "Tajemna historia" jest jedną ze stu książek, które wg BBC trzeba przeczytać przed śmiercią.

Richard Papen to młody człowiek, który nie do końca wie co chce robić w życiu. Rzuca studia medyczne, dostaje się do ekskluzywnego college'u, gdzie zaczyna studiować filologię klasyczną wraz ze starannie wyselekcjonowaną grupą studentów pod okiem charyzmatycznego i troszkę ekscentrycznego wykładowcy. Szóstka studentów ucząc się pod okiem profesora - historii, ale przede wszystkim języka greckiego zaczyna zastanawiać się nad istotą życia. Dojrzewając, przesuwają pewną granicę... granicę dobrego smaku. Narkotyki, seks, alkohol... w pewnym momencie to nie wystarcza. Dochodzi do morderstwa, a życie bohaterów zmienia się diametralnie. Bo czy można przejść na porządku dziennym, bez najmniejszego drżenia serca nad zabójstwem? Bohaterowie Donny Tartt będą musieli to rozstrzygnąć sami w swoich sumieniach.

Bohaterowie powieści Donny Tartt to postacie dosyć ekscentryczne. Niby inteligentne, uczęszczające do prestiżowego liceum, a tak naprawdę czasami zaskakujące swoją niewiedzą i lekkim podejściem do życia. Z pewnością momentami także nieprzewidywalne i szalone... Większość z postaci powieści Tartt to postacie z którymi czytelnik nie chciałby się zetknąć, ponieważ są zbyt nieobliczalne. Czytelnik jest świadkiem ich stopniowej deprawacji i dochodzi do punktu w którym zaczyna obawiać się każdego, ponieważ w "Tajemnej historii" bardzo często cicha woda brzegi rwie.. Jednak główny bohater, a zarazem narrator - Richard jest dla czytelnika pewną ostoją, lekiem na uspokojenie.

Fabuła "Tajemnej historii" zaczyna się dosyć sielankowo, spokojnie i nic nie zapowiada tragicznych wydarzeń i paranoi, której świadkiem będzie czytelnik. Książka Tartt z każdą kolejną stroną nabiera na intensywności, a wydarzenia w niej ukazane coraz silniej zostają przez autorkę skąpane w aurze niepokoju i mroku. Napięcie rośnie, a autorka powstrzymuje popędy czytelnika... stopniowo prowadzi go do zaskakującego zakończenia. Zakończenia przy którego spotkaniu czytelnik jest już emocjonalnym wrakiem. "Tajemna historia" to bowiem powieść bardzo intelektualna, będąca peanem na cześć sztuki, nauki i moralności, choć obraz moralności w niej ukazany często budzi sprzeciw czytelnika.

Bohaterowie powieści Tartt przez swoją nieobliczalność nadają tej powieści specyficzne tempo akcji, które bardzo często ulega zmianie. Nie zawsze jest porywająco. Fakt, ale za to zawsze jest bardzo ciekawie. Tartt nie omija psychiki bohaterów, skupia się na towarzyszącym im emocjom oraz ich ciemnym sprawkom. Otoczenie collegu, sennej miejscowości oddalonej od dużego miasta, domek na wsi, lasy, zbocza... to wszystko dodatkowo nadaje tej powieści aury tajemniczości.

"Tajemna historia" to powieść nieoczywista i zaskakująca. Napisana bardzo dobrym, zgrabnym językiem, wielka powieść o moralności człowieka i ciemnych zakamarkach jego duszy. Donna Tartt stworzyła dzieło niepokojące, a przy tym niesamowicie wciągające. Urzeka kreacją bohaterów, mroczną atmosferą, zgrabnym ukazaniem psychiki zabójców i dojrzewających ludzi. Powieść Tartt ma różne odsłony i odcienie. Odcienie mówiące o miłości, uzależnieniach, przyjaźni, rozwoju osobistym. Łączy je jedno: wszystkie zasługują na uwagę, bo wszystkie są dopracowane. Tartt porwała mnie do swojego świata na kilka wieczorów, po raz kolejny oczarowała i utwierdziła mnie w przekonaniu, że pisze zgrabnie, elegancko i godnie uwagi.

Moja ocena: 9+/10