grudnia 03, 2016

(574) Mistrz i Małgorzata

Tytuł: Mistrz i Małgorzata
Autor: Michaił Bułhakow
(Tłumaczenie: Leokadia Anna Przebinda, Grzegorz Przebinda, Igor Przebinda)
Wydawnictwo Znak
Stron 544

"Któż to ci powiedział, że nie ma już na świecie prawdziwej, wiernej, wiecznej miłości? A niechże wyrwą temu kłamcy jego plugawy język!"

Michaił Bułhakow, "Mistrz i Małgorzata" 

"Mistrz i Małgorzata" to klasyk nad klasykami o którym chcę dzisiaj opowiedzieć bez znajomości jego polonistycznego omówienia. Poprzez emocje jakie towarzyszyły mi podczas jego czytania... Michaił Bułhakow stworzył dzieło, które nieustannie zachwyca. Niektórych zniechęca przez fakt bycia lekturą szkolną, przez jej wpakowywanie w nudne ramy opracowań i omówień. Jednak nowe tłumaczenie Przebindów pokazuje, że "Mistrza i Małgorzatę" można odczytywać ciągle na nowo, ciągle z pasją. "Mistrz i Małgorzata" to jedno z największych dzieł literatury światowej - piękne, niezwykle obrazowe i często przewrotne. To genialne połączenie dwóch światów... rzeczywistego i fantastycznego, a wszystko to w latach trzydziestych dwudziestego wieku, w Moskwie. 

Akcja "Mistrza i Małgorzaty" rozgrywa się na dwóch przestrzeniach czasowych: Moska, lata trzydzieste dwudziestego wieku i Jerozolima czasów Chrystusa. Obie te przestrzenie czasowe zostały przez autora połączone wątkami fabularnymi, jednak bezpośredni związek tych dwóch historii czytelnik dostrzega dopiero pod koniec lektury. Cała powieść zaczyna się dość niepozornie, ponieważ od rozmowy dwóch literatów... w którą wtrącić postanawia się Woland. Diabeł Woland przybywa niespodziewanie do Moskwy wraz ze swoją świtą (w tym sławnym kotem Behemotem) i zaczyna wprowadzać w mieście własny porządek, który szybko doprowadza niejedną osobę do szaleństwa...

Wydarzenia w Jerozolimie toczą się wokół procesu Jeszui Ha - Nocri, mesjasza i jego egzekucji. Główną postacią w tej historii jest procurator - Piłat, który zmaga się z problemami zdrowotnymi oraz tymi natury czysto duchowej. Przeżywa moralne rozterki wiedząc, że niesłusznie skazuje mądrego i dobrego człowieka na śmierć...
Wbrew pozorom Mistrz i Małgorzata nie są głównymi bohaterami tej powieści, ale ich historia w pewien sposób łączy wszystkie wątki fabularne zawarte w tym utworze. Historia ich miłości, wyniszczającego, bo prawdziwego uczucia i uwikłania w świat wyższych istot... rozgrywek. To historia miłości, która aby znaleźć swe ujście jest gotowa na wszystko - także na pakt z diabłem i wieczne potępienie. 

"Mistrz i Małgorztaa" to powieść, która została wydana już po śmierci Bułhakowa. Pierwsze wydanie zostało objęte szeroko zakrojoną cenzurą. W literackim kręgu naukowym krążą różne jej interpretacje. Powszechnie uważana jest jednak za dzieło z pogranicza alegorii politycznej i utworu satyrycznego. Dzieło Bułhakowa jest zagadkowe i niejednoznaczne, a to wszystko prowadzi do jego wielu interpretacji. Większość jednak doszukuje się w nim groteski, alegorii życia w dwudziestowiecznej Moskwie, odbicie ustroju politycznego i życia w tym wielkim, rosyjskim mieście w którym w tamtym okresie panowały donosy, fałszywe oskarżenia, niespodziewane zaginięcia. Jednak jedno pozostaje pewne: "Mistrz i Małgorzata" nawet bez odczytywania tych wszystkich kontekstów satyrycznych - politycznych i społecznych jest powieścią wybitną, błyskotliwą. Arcydziełem literatury rosyjskiej.

Teoretyk literatury, Michał Bachtin stwierdził, że "Mistrz i Małgorzata" jest mennipeą, czyli utworem, który wywodzi się z tradycji karnawałowo - ludowej, a w którym pierwiastki fikcyjne i fantastyczne łączą się z rzeczywistością. To jeden z największych plusów powieści Bułhakowa. Barwne, plastyczne opisy, nieśpieszność w opisywaniu otaczającego bohaterów świata pozwala czytelnikowi zatracić się w opowiedzianej historii, choć z początku wydaje się to być trudnym. Jednak intrygi diabła, który chce ośmieszyć ludzkie niedowiarstwo, zakłamanie i obłudę... wywołują na twarzy czytelnika cień złośliwego uśmiechu... oraz strachu. "Mistrz i Małgorzata" to niezwykle barwna pozycja ze względu na postacie, ich psychologiczne portrety..., które po prostu zachwycają. Bułhakow chwyta za serce jednak także za sprawą dołożenia wątków fantastycznych - wiedźmy, gadające koty, hipnoza, przyjęcie u szatana, czytanie w myślach... duża dawka ironii, humoru, groteski i niesamowitej barwności! Bułhakow porywa - niezmiennie.

"Mistrz i Małgorzata" to jedna z takich książek, które powinien przeczytać każdy... i to nie pod nauczycielskim batem pt. "to lektura szkolna". To przepiękna, niesamowicie barwna, intrygująca, genialna, wielowątkowa opowieść z diabłem i jego poczynaniami w roli głównej. Z różnymi ludźmi, różnymi historiami i wieloma wątkami  - niekiedy bardzo śmiało demaskującymi ludzką obłudę. Powieść Bułhakowa to jednak także historia miłości dla której kochankowie są gotowi zrobić wszystko... nawet zawrzeć pakt z samym diabłem. Historia o ludzkim zamroczeniu, zakłamaniu i jeszcze kilku innych wadach. Michaił Bułhakow w sposób zgrabny, niezwykle inteligentny za pomocą swojego pisarskiego stylu w którym osiągnął prawdziwe mistrzostwo, przedstawia także Moskwę pierwszej połowy XX wieku wraz z jej paradoksami... "Mistrz i Małgorzata" to literacka rozrywka z najwyższej półki, książka o której prędko się nie zapomina. Literacki majstersztyk. Genialne działo, które ujmie niejednego. Bez wątpienia jedna z najlepszych książek jakie kiedykolwiek zostały napisane. 


Moja ocena:10/10

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz